20-23 lipca. ERA NOWE HORYZONTY – 6. Międzynarodowy Festiwal Filmowy (Wrocław)

ERA NOWE HORYZONTY to festiwal filmów wykraczających poza granice konwencjonalnego kina.

Zastanawiając się nad formułą festiwalu, szczególnie nad filmami konkursowymi, zadaliśmy sobie pytanie: czy w kinie XXI wieku (kształtowanym przez gusta masowej publiczności) jest miejsce dla reżyserów idących na przekór modom, dla indywidualistów operujących własnym stylem, językiem nie do podrobienia?

Tacy niepokorni artyści wciąż istnieją rozproszeni po różnych zakątkach świata, choć coraz trudniej realizować im swoje projekty. Ich filmy mają jednak swoich entuzjastów – i to dla nich jest ten festiwal.

Spośród setek filmów pokazywanych co roku na światowych festiwalach wybieramy – kierując się własnym gustem – te, które za sprawą swojej niezwykłej formy i siły ekspresji, nie pozwalają o sobie zapomnieć. Wszędzie budzą skrajne reakcje i emocje, rodzą polemiki i dyskusje, wywołują zachwyty i protesty. Ale to właśnie takie filmy najczęściej wyznaczają najnowsze trendy w światowym kinie.

ERA NOWE HORYZONTY jest festiwalem wizjonerów kina, artystów bezkompromisowych, którzy mają odwagę iść obraną przez siebie drogą wbrew panującym modom i opowiadać o rzeczach najważniejszych swoim niepowtarzalnym językiem.

Roman Gutek – dyrektor festiwalu

Szczegóły: http://www.eranowehoryzonty.pl/


Węgierskie filmy na Festiwalu Era Nowe Horyzonty:

Retrospektywa: Zoltán Huszárik
Sindbad
Węgry | 1971 | 98 min.
Pierwszy fabularny film Huszárika powstał jako dzieło prześcigające wszystkie dotychczasowe prace artysty. Film ten postrzegany jest jako pewna synteza dotychczasowej twórczości reżysera,  w której oprócz polifonii literatury, tekstu i muzyki pojawia się cały warsztat znany z dotychczasowych filmów krótkometrażowych.
Sindbad jest adaptacją powieści Gyuli Krúdyego – modernistycznego pisarza, który w swojej twórczości odnowił język węgierskiego symbolizmu i  zaprzeczył powszechnym gustom i węgierskiej tradycji – konserwatywnemu stylowi biedermeier, katastroficznym poglądom czy  wielości tematów tabu.
Tytułowy Sinbad to dżentelmen, który kocha życie, kobiety, dobre trunki, smaczne potrawy i który z lubością oddaje się rozkoszom doczesności. Bohater wspomina swoje kochanki i oddaje im głos w ich nostalgicznych monologach. Huszárik opisuje swoje postacie z czasów austriacko-węgierskiego imperium w pijackich rozmowach, skacowanych problemach i groteskowych analizach, cały czas akcentując niemożność porozumienia i pogodzenia pomiędzy nimi.
Czego chce Sindbad? – pyta Huszárik w rozmowie z prasą – Przede wszystkim chce żyć, chce być w krajobrazie, w kobietach, w przedmiotach, w dobrym smaku potraw, w wypłowiałym lustrze kieliszków do wina, omszałych krzyżach cmentarzy. Kreowanie samego siebie pozostawia mu bagaż doświadczeń, ale też paradoksalnie zastawia pułapkę. Sinbad śpieszy się z własnym życiem i szybko zużywa uczucia, miejsca, sytuacje. Robi to, bo szuka miejsca dla swojej duszy, tęskni za bliskością, porozumieniem. (…) Pozostawia za sobą tylko roztrzaskane pomniki, skrawki pamięci, dostaje od życia na pamiątkę fragmenty słów, a gdy stara się je zapamiętać, nie jest w stanie ich  połączyć z własnymi przeżyciami. (Dániel Ferenc)
Kino Helios (sala 5) – 22 lipca godz. 10:00
Kino Helios (sala 5) – 27 lipca godz. 19:00
Kino Helios (sala 5) – 30 lipca godz. 19:00
Csontvary
Węgry | 1980 | 111 min.
Huszárik przez wiele lat nie chciał i nie mógł zrezygnować z pomysłu stworzenia filmu o żyjącym na przełomie XIX i XX wieku genialnym malarzu węgierskim, Tivadarze Kosztka Csontvárym. Dzieło to i tytułową rolę reżyser w zamyśle poświęcił aktorowi-legendzie Zoltánowi Latinovitsowi (który zagrał w Sinbadzie), ale ten nie dożył realizacji filmu.
Bohater filmu, Tivadar Kosztka Csontváry (1853 – 1919), to legendarna postać nowoczesnego malarstwa węgierskiego. Csontváry, prowincjonalny aptekarz, sam opowiadał, że doznał duchowego spotkania z aniołem, który powiedział mu, że jeżeli zacznie karierę malarską, to jego obrazy będą konkurowały z dziełami Rafaela. Sztuki malarskiej uczył się u zagranicznych mistrzów. Wyznaczył sobie tak zwaną “Drogę Słoneczną” – tworzył gigantyczne obrazy o powierzchni 30-40 metrów. Współcześni szydzili z jego pomysłów ulepszania świata i ekscentrycznych teorii (Csontváry uparcie pisał o nich w listach do cesarza Franciszka Józefa). Jednak malarz, żyjący w nędzy, wciąż na krawędzi choroby psychicznej, w swojej twórczości zajmował się ważnymi tematami świadomie szukając tego, co w ludzkim życiu ma uniwersalne znaczenie.
Huszárik, który sam był twórcą niezrozumianym przez otoczenie, pisał o swojej pracy następująco: W Csontvárym interesują mnie nie patologiczne cechy tej postaci, o wiele bardziej fascynuje mnie człowiek, który siebie realizuje. Wierzę, że w zdrowej atmosferze społecznej artysta nie musi koniecznie popadać w delirium. Prawdziwy artysta przeważnie wyprzedza swoją epokę, stąd jego konflikty. (…) Wielcy zawsze opierają się czasowi, choćby nie wiem jak ubijano nad nimi ziemię, zawsze jednak spod niej wyjrzą.
Reżyser zmarł wkrótce po ukończeniu Csontváryego. Paradoksalnie więc film o artyście wyprzedzającym swoją epokę stał się ostatnim przedśmiertnym krzykiem Zoltána Huszárika. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 24 lipca godz. 10:00
Kino Helios (sala 5) – 29 lipca godz. 19:00

Gra
Węgry | 1959 | 6 min.
Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Groteska
Węgry | 1964 | 16 min.

Groteska to historia malarza, który sądzi, iż po spaleniu i unicestwieniu wszystkiego wokół siebie, będzie mógł rozpocząć nowe życie. Bohater, rozprawiwszy się z przeszłością, wsiada do pociągu. Jednak ten nie rusza z miejsca. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe

Elegia
Elegy / Elégia
 Węgry | 1965 | 20 min.

W Elegii Huszárik stworzył strukturę, w której metafora i symbol znalazły się w dynamicznej harmonii ze światem realnym i namacalnym. Według wypowiedzi autora film jest lirycznym wyznaniem składającym się z trzech części.
Pierwsza część pokazuje nostalgiczne i przepełnione bólem, spiętrzone motywy i obrazy świata począwszy od intymnych, subiektywnych kadrów aż po filmowe wynaturzenie, połączone są montażem, który uwypukla groteskę tego świata i oddziałuje na wszystkie zmysły. W drugiej części Huszarik portretuje nową rzeczywistość, świat postępu technicznego, który zaprzecza archaicznej cywilizacji jeździeckiej: ulice, tramwaje, pojazdy, miejsca rozrywki, tory wyścigowe, lunaparki. Trzecia część to portret miejsca straceń – rzeźnia filmowana jak więzienie, jak współczesny obóz koncentracyjny. Kamera przygląda się kaźni, uczestniczy  w pokazywanych wypadkach, ucieka i goni. W końcu tworzy zaś coś na kształt filmowego nekrologu,  uroczystości żałobnych, które jednak nie pocieszają ani nie uspokajają. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe

Amerigo Tot
Węgry | 1969 | 18 min.

O realizacji filmu Amerigo Tot krążyły legendy. Mówiono, że Huszárik i jego operator, Tóth, zapomniawszy o całym świecie, godzinami kręcili materiał o kamieniach, torowiskach i że starym zwyczajem przekroczyli ramy budżetu.
Tymczasem Huszarik po raz pierwszy (ale nie ostatni w swej twórczości) postanowił stworzyć filmowy portret artysty i złamać zwyczajową, poprawną formułę tego rodzaju obrazów. Reżyser podjął starania, aby dotrzeć do istoty twórczości  rzeźbiarza  – Amerigo Tot (Imrego Tótha), do jego korzeni, inspiracji, do jego warsztatowych metod. Huszarik uchwycił motywy rustykalne, tkwiące u źródeł rzeźb Tótha, zajął się naturą kamienia, jako materiału i łańcuchami transformacji, które według Tótha stają się do tej pory niewidocznymi, nie istniejącymi pomnikami. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
 Capriccio
 Węgry | 1969 | 18 min.

Do Capriccio Huszárik zaangażował ekipę, z którą współpracował już przy Elegii, zaprosił również projektanta lalek Ivána Koósa i animatora Ottó Foky’ego. Film opowiada o śniegowych bałwanach – o ich cudownych narodzinach, istnieniu i elegijnym przemijaniu pod koniec zimy. Stawką było filmowe przedstawienie dziecięcej wyobraźni – bałwany pokazywane są w śnieżnym pejzażu,  w ogniu, wodzie, przy dźwiękach natury i przy muzyce. Huszarik nakręcił Capriccio jako humorystyczny obrazek, ale nie omieszkał nasycić film poezją i motywami przemijania. Węgierski krytyk, Vince Zalán pisał o Capriccio: Smutne metamorfozy głów roztapiających się bałwanków ukazują tysiące twarzy nadchodzącego kresu. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Hołd dla starych kobiet
Hommage to the Old Women / Tisztelet az öregasszonyoknak
 Węgry | 1972 | 12 min.
Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Piacere, A
As You Like It / A Piacere
 Węgry | 1976 | 20 min.

Á piacere to impresja na temat współczesnych ceremonii żałobnych. Huszárik w żartobliwy sposób opowiada o pogrzebach, na których żałobnicy nie mogą rozstać się z butelka piwa, napawających grozą, wzniesionych z próżności nagrobkach czy  pochówku, w którym głównym bohaterem jest samochód. Reżyser oswaja śmierć, odziera ją z powagi i grozy. Jednak pozostaje wciąż daleki od szyderstwa – pokazuje wszystko z łagodną ironią, graniczącą z czułością. (Dániel Ferenc)

Kino Helios (sala 5) – 23 lipca godz. 10:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe
Kino Helios (sala 5) – 28 lipca godz. 19:00 – Zoltan Huszarik – filmy krótkometrażowe

Etiuda & Anima na NOWYCH HORYZONTACH: przegląd filmów studia Pannoniafilm, Węgry

Filmy Marcella Jankovicsa
Otwarcie Mostu – Hidavatás
Głęboka Woda  – Mélyviz
Woda Życia – Az Élet Vize
Sisyphus
Prometeusz
Walka – Küzők

Filmy ze studia Pannóniafilm
Mucha – Légy
Moto Perpetuo
Ad Astra
Auto Tor – Tura
Taniec – Tánc
Sukces – Siker
Martwy Punkt – Holtpont
Ad Rem
Grawitacja – Gravitáció
Wiatr – Szél
Ab Ovo
Płacz ! – Sirj!
Droga – Az Út

Kino Helios (sala 3) – 21 lipca godz. 22:00
Kino Helios (sala 3) – 26 lipca godz. 13:00

Najlepsze węgierskie filmy animowane z ostatnich lat
Maestro, Reż: Géza M. Tóth, 4’25”
Widoki czasu / Az idő látképei / Time sights, Reż: István Orosz, 10’
Poezja / Poézis / Poetry,  Reż: László Hegedűs, 4’36”
Déja vu,  Reż: Béla Klingl, 8’40”
Zawieszony czas / Felfüggesztett idő / Suspended time, Reż: Laurence Bergeot-Veréb, 5’20”
Sztubak / Nebuló / Pupil, Reż: Gábor Gulyás, 3’30”
Transit, Reż: Ábel Kónya, 12’49”
Arlequin, Reż: Kinga Rófusz, 6’52”
Dni, którym sens dał lęk / Napok, melyeknek értelmet adott a félelem, Reż: László Csáki, 8’54”
Kreskówka / Rajzfilm / Cartoon, Reż: Pál Tóth, 15’
Morb Reż: Igor Lazin, 5’
Lis i kruk / A róka és a holló /The fox and the raven, Reż: Ferenc Cakó, 9’40

Kino Helios (sala 3) – 23 lipca godz. 22:00
Kino Helios (sala 3) – 28 lipca godz. 13:00

kino